In deze aflevering van Leadership Talks hoor je Michael Wagemans (KPMG) en Ewald Van den Auwelant (Antwerp Management School). Samen ontwikkelden zij de ESG academy waar duurzaamheid steeds centraal staat.

Laat je inspireren om ook met jouw organisatie voluit voor duurzaamheid te gaan!

________________

Leadership Talks is een podcast van Antwerp Management School | Stem Dorien Leyers | Productie door De Praeters

Welkom bij Leadership Talks een podcastreeks van Antwerp Management School. Elke aflevering hoor je een inspirerend verhaal over een bedrijf dat in co-creatie met AMS een op maat gemaakt ontwikkelingstraject creëerde en zo een uitdaging aanpakte.

In deze aflevering hoor je Michael Wagemans van KPMG en Ewald Van den Auwelant van AMS. Dankzij hun samenwerking kwam de "ESG-Academy" tot stand.

Iedere KPMG-consultant kan er deelnemen aan een traject waardoor duurzaamheid centraal komt te staan in alles wat ze doen.

Hoe neem jij je koffie?

Zwart espresso stevig.

Niet, ik drink enkel thee.

Ach, dat ben je verloren.

Wie ben je en wat doe je?

Ik ben Ewald Van den Auwelant, ik werk als onderzoeker en een beetje ook als Academy Consultant voor Antwerp Management School.

Binnen het kader van duurzaamheid transformatie, ons Sustainable Transformation Lab.

Ik ben Michael Wagemans en ik ben binnen KMG België verantwoordelijk voor onze duurzaamheidsdienstverlening.

Oké, Head Of Sustainability, sounds good. Ik heb jullie uitgenodigd om het concreet te hebben over jullie co-creatie. Jullie zijn Samen aan de slag gegaan om een ‘tailormade’ opleiding te creëren en ik veronderstel Michael dat die vraag initieel bij KPMG vertrokken is, vertel.

Ja, dat klopt. Ik denk dat wij een dubbele uitdaging hadden op een gegeven moment. Enerzijds ja, wij zijn een Consulting bedrijf, professioneel advies dat wij onze klanten aanbieden.

En, we merkten toch dat onze klanten ons meer en meer vragen begonnen te stellen rond ESG en of duurzaamheid.

Ik gebruik de termen een beetje inwisselbaar.

En dan tuurlijk heb je een aantal mensen die gespecialiseerd zijn in die discipline, maar je hebt ook een hoop collega's die niet zo vertrouwd zijn met het onderwerp.

En we vonden toch dat die grote groep van medewerkers in KPMG België.

Ook voor een stuk wat kennis en kunde moesten opdoen rond dat onderwerp. Dus zeg maar in het kader van het ondersteunen van onze dienstverlening vonden we het belangrijk om rond ESG, en duurzaamheid meer algemeen, onze mensen wat bij te spijkeren. Als ik het zo mag zeggen. Dat is één aspect.

Het tweede aspect was dat wij natuurlijk als grote professionele dienstverlener onze eigen duurzaamheid traject aan het lopen zijn. Dat heet ons impact plan voor KPMG.

En, we zagen die opleiding voor een stukje, ook wel als iets dat al die duurzaamheidsinitiatieven kon versnellen. Dus was een stukje een externe focus het eerste deel, maar er was ook een interne focus met die idee dat als mensen wat meer te weten komen over wat dat betekent, duurzaamheid in een bedrijfscontext of in een organisatiecontext.

Dat ze misschien zelf ook wat handvaten begonnen te vinden om zelf intern bij ons mee aan de slag te gaan. Dus het is vanuit die dubbele uitdaging dat we het gesprek met AMS zijn opgestart.

En dan komt die vraag dus bij jullie terecht. Hier zit uiteraard veel expertise. Is er iets concreet bij het verhaal van KPMG dat je aantrok en dacht van yes, hier wil ik mee aan de slag gaan.

Ik denk wat Michael daarnet verteld heeft van het intern en extern verhaal. Wat voor ons ook belangrijk is, we hebben intern de expertise, hoe creëren we impact?

Het is ook onze slogan, ‘Opening minds to impact the world’.

En krijgen we meteen de opportuniteit om een heel resem aan consultants in een volledig traject. Te gaan onderdompelen in het thema van duurzaamheid en ik denk dat dat wel mooi is.

Om iets op lange termijn op te zetten en niet een eenmalig lesje daarbij ergens te gaan geven.

Nee, we hebben een volledige Academy opgezet, waarbij dat dan iedereen het traject gaat gaan volgen en dat we iedereen op een bepaalde baseline gaan krijgen en ook zo onze ‘reach’ naar de wereld op een bepaalde manier gaan vergroten omdat zij dragen ook hetzelfde gestandaardiseerde verhaal uit of geharmoniseerde verhaal.

En Ewald wat maakt nu die wereld van ‘sustainability' zo complex?

Het is ook complex omdat we op dit moment verzeild zijn geraakt in systemen die we vroeger hebben opgezet. Daarmee is het ook een soort ‘wicked problem’.

En dus iedereen vindt dat we iets moeten dan de klimaatverandering, maar toch gebeurt het niet. Niemand zou kledij kopen als het onder bepaalde condities gemaakt wordt, maar toch hebben we ze allemaal. En dus ergens zitten we een deeltje vast in systemen en ik denk dat is de ‘Core’ van waarom het duurzaamheidsvraagstuk zo moeilijk wordt. Van hoe gaan we die systemen gaan herdenken?

En welke transformaties moeten we hier dan mee gaan maken? Wat is onze rol daar dan binnen?

En iedereen heeft zijn eigen rol, maar het is makkelijk om de Zwarte Piet door te schuiven, naar iemand anders, om een misschien niet zo duurzaam woord te gebruiken.

Dat is natuurlijk een generatie verbonden iets merk jij Michael bij werknemers een verschil In de laatste jaren op?

Jonge mensen die nu komen werken, die hebben daar al een heel ander beeld van en die verwachten ook veel meer.

Ja dat klopt, absoluut. Ik doe regelmatig rekrutering gesprekken bij KPMG. Je merkt toch dat daar, zeker de laatste jaren bij de schoolverlaters, en mensen die afstuderen op de universiteit of een Business School, dat daar een veel meer uitgesproken interesse is in het onderwerp, maar ook ten aanzien van de organisatie zelf. Dus ik krijg heel regelmatig de vraag, ja, wat doet KPMG op het gebied van ESG of duurzaamheid? Hoe verduurzamen jullie zelf? Dus Ik denk dat daar wel een grote mate een soort van generationeel effect op zit.

Waarbij jonge mensen, ja daarmee uitgesproken mee bezig zijn. En het feit natuurlijk dat de opleidingsverstrekkers, de business schools zoals AMS daar ook voor een stuk op inspelen versneld dat opnieuw.

In de mate dat dat In de curricula zit van universiteiten en van de business schools, is dat ook iets dat studenten meenemen in hun eerste werkervaring en waarbij ze ook de interactie aangaan bij hun eerste werkgever.

Wat denk jij dat de samenwerking tussen jullie beide bedrijven zo succesvol maakt?

Ik denk de lange termijnvisie. KPMG gaat niet gaan werken met een soort duurzaamheidsdepartement. Uiteraard hebben ze dat ook. Maar ze zeggen ook: voor al onze consultants is dat belangrijk, dus een geïntegreerde aanpak.

En als ik daarop mag inpikken. Je mag de impact van ESG echt niet onderschatten op bedrijven. En er is de laatste tijd heel veel te doen over het zogenaamde ESG-rapportering. Zoals heel veel bedrijven financieel hun resultaten moeten presenteren. Moeten ze dat In de toekomst ook rond die E de S en de G gaan doen.

Een duurzaamheidsrapport?

Inderdaad, een duurzaamheidsrapport. Dat samen met het financiële rapport dan zeg maar een inzage moet geven over de gezondheid van het bedrijf.

En bijna even belangrijk zal worden?

Dat bijna even belangrijk zal worden en geïntegreerd zal worden beschouwd samen met de financiële cijfers. Maar goed, heel die ESG-rapportering. Ga er maar eens mee aan de slag als bedrijf. Waar haal je die data? Wat betekent dat?

Zijn die data betrouwbaar? Hoe breng ik die data? Met de financiële boekhouding, het financiële huishouden van bedrijven, zijn we al een goede eeuw bezig. Die processen staan min of meer op punt. Bij ESG beginnen we nog maar een goede 10 jaar, daarnaar te kijken. Beginnen we daar nog maar onlangs over te rapporteren.

Dus het werk en de uitdagingen die bedrijven hebben om met die gegevens die inhaken op de E de S en de G aan de slag te gaan en daarmee naar buiten te komen op een betrouwbare, transparante manier. Ja, dat is gigantisch.

Meer nog die gegevens die ze gaan publiceren die gaan geattesteerd moeten worden. Net zoals er vandaag een bedrijfsrevisor zegt: Deze financiële gegevens zijn betrouwbaar, ik zet mijn krabbel eronder. Gaat dat in de toekomst ook moeten gebeuren voor ESG.

Dus het werk dat er moet gebeuren, alleen nog maar op dat elementje van ESG-rapportering is voor veel bedrijven een hele uitdaging.

En vandaar ook dat bedrijven uiteraard in samenwerking gaan met consultancies zoals de onze. Omdat behapbaar te maken en daar de eerste stappen te zetten.

En daar kunnen jullie dan als consultant een beetje de ambassadeur zijn. Kan je mij een concreet voorbeeld daarvan geven? Wat moet ik mij daarbij voorstellen?

Bijvoorbeeld Supply Chain management, hè?

Ok Ja. Wat kan die bijbrengen? Of wat kan die zijn kennis van sustainability veranderen in een bedrijf.

Er is heel veel te doen over het verduurzamen van waardeketens en van toeleveranciers ketens. Omdat we vaststellen dat de impact op bijvoorbeeld milieu als je een wereldwijde aanvoerketen hebt groot is. Je ecologische footprint is groot.

En dus binnen de supply chain discipline waar men dat vroeger bekeek vooral vanuit een kost en zekerheidsprincipe. Hebben wij zekerheid tot toegang in onze materialen toevoer?

Bekijkt men dat nu ook vanuit een duurzaamheidsperspectief. Vanwaar komen die materialen? Hoe zijn die ontvangen? Hoe zijn die gemaakt?

Is deze aankoop ethisch?

Is deze aankoop ethisch? Dus al die elementen maken dat het werk van de typische Supplychain manager veel complexer geworden is als je duurzaamheid daarop oplegt.

En ook daar zie je bedrijven die zowel vanuit de aankoopdienst als vanuit het hele waardeketen management perspectief aan de slag gaan om dat te verduurzamen. En dat is dan één voorbeeld. Maar het geldt ook voor andere functionele disciplines. Human Recources Management, IT en technologie, finance. En zie je dat ESG geïntegreerd wordt in al die functionele disciplines die we kennen en dus zijn impact laat voelen. En maakt dat de verantwoordelijken op een andere manier met hun functie en hun rol gaan moeten omgaan.

We hebben bij KPMG een baseline gecreëerd hiervoor. We put ESG in everything we do.

Waarom was het belangrijk voor KPMG om dit uit te besteden en niet intern op poten te proberen zetten.

Dat was misschien wel gelukt hoor. Maar we zochten echt wel dat externe perspectief. De ‘outside -in’. Dat haakt ook in op de complexiteit van ESG. Je kunt dat allemaal zelf proberen te bestieren. We hebben inderdaad goede consultants die dat eventueel wel zouden kunnen doen.

Maar die ‘outside-in view’ en dan vooral toch dat Business School perspectief op het onderwerp vonden we wel belangrijk. Vandaar ook dat we op zoek gegaan zijn en van wie is daar een geschikte partner? Dan zijn we snel bij AMS terecht gekomen omdat ik toch wel vind dat AMS op dat onderwerp echt wel leidinggevend is in een Benelux perspectief en op Europees perspectief.

En dat creëert die multidisciplinariteit die je nodig hebt rond dat onderwerp. AMS en de lesgevers hebben een zeker perspectief.

Onze mensen hebben een zeker perspectief als auditprofessional als taxexpert of als consultant, en het is die symbiose die we zochten en waarin we ook geslaagd zijn om die in het curriculum en naar onze mensen te brengen..

En op maat gemaakte opleiding is natuurlijk een levend organisme. Hoe proberen jullie dan ook telkens mee te evolueren? Hebben jullie bijvoorbeeld een werkgroep? Komen jullie regelmatig samen om dat ook te delen? Om de resultaten van de studenten te bespreken?

Een eerste belangrijk iets is het feit dat het een soort co-creatie is.

Dus er zijn heel verschillende profielen met op bepaalde domeinen, misschien zelfs meer expertise dan wij op dat moment? Wij zijn de lijm tussen de verschillende profielen en consultants. En dus dat we daar ook op ingrijpen dat we de mensen ook de kans geven om die kennis te delen en het platform op een bepaalde manier aan hen verschaffen.

Om ook tijdens elke sessie iets te gaan brengen en de expertise dus te delen met de hele groep, dus dat is op sessieniveau.

Na de sessies of na elke editie gaan we eens kijken van wat kunnen we nu beter gaan doen?

Wat kunnen we nu anders gaan doen?

Maar het is ook een thema dat veel evolueert.

Bijvoorbeeld rond biodiversiteit is er heel aan het bewegen.

Op dit moment kunnen we al gaan vertellen welke maatregelen op de kop 15 zijn genomen. Dit is het gevolg. We komen iets vertellen over de Green Deal over de European taxonomie.

Dat is een levend document, zeg maar. Dus wij worden ook verplicht om er elke keer mee te gaan kijken van wat zijn nu de gevolgen, wat is er nu veranderd? En dat ook telkens weer mee te geven.

Dus het basisidee blijft hetzelfde en dat is ook een aantal van de principes die we willen meegeven.

Maar uiteraard zijn er elke keer wel veranderingen en dat is ook belangrijk om dat aan te tonen. Dit is geen droge materie.

Het is iets organisch en iets dat mee evolueert en meebeweegt. En door dat tijdens die sessies ook zo aan te pakken door die co-creatie aan te gaan.

En door te gaan kijken van wat zijn nu de eventuele gevolgen? Creëren we iets samen en maakt het ook iets organisch.

Iedereen wil verandering, maar niemand wil stiekem veranderen, hè? Is het moeilijk? Het is een transitie. Je kan het niet van de ene dag op de andere implementeren.

Ik wil het zeker niet zeggen dat jongeren mee zijn en ouderen niet, maar is het moeilijk om bij sommige mensen binnen het bedrijf dit erdoor te krijgen?

Je typeert het juist. Het is echt een gedragsverandering, hè?

Als wij de wereld willen redden, om heel grote woorden te gebruiken, dan zullen we ons gedrag moeten aanpassen en daar komt het op neer.

Maar In de weg naar die gedragsverandering moet je natuurlijk een paar stappen nemen. En dat begint met dat je moet weten waarover het gaat. Je moet een zeker begrip hebben van de materie en ik denk dat de samenwerking die wij hebben lopen de ESG-Academy met AMS daar helemaal op inhaakt. Het is een platform om onze medewerkers voor een stukje onder te dompelen in die wereld van duurzaamheid.

Om die eerste noties van, wat betekent dat nu voor mij? Als taxexpert of als auditprofessional of als supplychain consultant? En hoe ga ik daarmee om?

Dus ik denk dat die eerste stap van Awareness Creation and understanding een hele belangrijke stap is als we willen slagen In het gedrag te veranderen van de mensen en van ons allemaal.

En dus vandaar dat die opleiding voor mij een heel belangrijke stapsteen is in het verduurzamen van onze eigen adviesverlening en onze eigen werking bij KPMG.

Voel je al een duurzame impact van de opleiding op bijvoorbeeld de werking van het bedrijf of op de klanten?

Heel veel enthousiasme van mensen die de cursus al gevolgd hebben. Heel veel ideeën ook.

Want dat haal je daar natuurlijk ook uit, hè? Mensen die door die opleiding plots ideeën krijgen van ja, zouden we toch niet dit of dat binnen onze organisatie kunnen opnemen?

En dat is prima ook, want dat sluit volledig aan met ons impact plan om te verduurzamen.

En dus als daar ideeën komen die we een plaats kunnen geven daarvan boven en die ook ten uitvoer kunnen leggen samen met de mensen die het propageren. Dat is het ideale recept.

Dus ik merk toch veel enthousiasme en positieve reacties.

En ook veel vragen van mensen. Ja oké goed, ik begrijp het, maar wat betekent dat dan echt? En het is dat type van interactie dat je wilt als bedrijf als organisatie. Dat mensen zelf vragen beginnen stellen en reflecteren over: wat betekent dat voor mij als jonge professional binnen KPMG en daar dan zelf mee aan de slag gaan.

En om terug te komen op jouw vraag in het begin, wat maakt het nu zo moeilijk? Ja, vaak zijn er geen eenduidige oplossingen. Of zijn er verschillende manieren om naar te kijken en is het allemaal een beetje complex en dus denk die realiteit of die complexiteit gaan omarmen en soort leren zwemmen eerder dan weten van dit is het traject dat we afleggen.

Gewoon weten hoe ik mij moet gedragen binnen die context één van voornaamste skills die we willen aanleren, zodat de mensen er zelf mee aan de slag kunnen.

Ja, Ik denk dat een belangrijk punt is.

De metafoor van het kookboek, hè? Er is geen kookboek voor veel van die complexe problemen die onder ESG vallen.

En dus echt in de interactie zelf mee aan de slag gaan in projectwerking de projecten die we doen bij onze klanten, dat je soms oplossingen voor een stuk ook ontdekt en implementeert.

Dus Ik denk inderdaad dat een belangrijk aspect is en dat we dat ook goed gecapteerd hebben in de opleiding. Met die praktijk cases en een beetje doorpakken op bepaalde vragen.

De participanten zelf even laten nadenken over die dingen. Ik denk dat dat een goede opzet was om het zo aan te pakken.

Ik geef dan een aantal denkoefeningen waar geen exacte oplossing voor is. Het is eerder om erover na te denken. Of wat betekent het?

Dat is ook wel leuk aan het hele co creëren en dat er heel veel waarde zit binnen die uitwisseling.

Vandaar dat er ook gekozen is om het te doen over alle departementen heen, zodat er ook heel veel kan worden uitgewisseld.

We zien ook een veel grotere tendens naar dit zijn problemen of uitdagingen die we niet alleen opgelost krijgen.

En binnen de tendens van die grotere partnerschappen van hier moeten we allemaal samen aan werken. Wij zien onszelf een beetje als een soort facilitator.

Hoe kunnen wij gaan faciliteren dat meer en meer mensen daaraan samen gaan werken? En dus ja, we kunnen dit uitdragen en willen zoveel mogelijk op een zo groot mogelijke manier gaan uitdragen.

En een gemeenschappelijke taal creëren om erover te spreken?

Zoals aan het begin van het gesprek ook gezegd is. ESG, Sustainability, duurzaamheid. We gebruiken heel veel dingen door elkaar, maar wat betekent nu effectief?

Wat dat we ook meteen meegeven is van, het hoeft hier geen semantische discussie te worden, maar laat ons wel eens kijken welk jargon er wordt gebruikt en waarover willen we het effectief hebben?

Om zaken zoals greenwashing bijvoorbeeld te gaan vermijden.

Of om effectief te gaan bepalen van: dit zijn de problemen en laat ons ook binnen die uitdagingen gaan kijken waar ligt nu de focus of waar ligt nu het belang en Ik denk dat dat de essentie is.

Michael, ik ga eens een Nostradamus vraagje stellen.

Wat denk je dat de toekomst ons nog gaat brengen?

Ik hoop heel veel goeds.

We moeten niet flauw doen. Het zijn geen gemakkelijke tijden, hè? We kennen allemaal de uitdagingen waar we voor staan. Maar ik merk toch, dan heb ik het vooral over de bedrijven.

De bedrijven hebben zich echt wel geëngageerd of zijn zich aan het engageren om een aantal van die grote uitdagingen die we kennen, om die aan te pakken. En Ik denk dat we de bedrijven ook nodig hebben, want door hun verdienmodel hebben ze enorme schaaleffecten op het creëren en vermarkten van die oplossingen. Als je dat vergelijkt met 10 jaar geleden zie ik daar toch een gigantische ommekeer in hoe executives bedrijfsleiders van grote bedrijven, maar ook van KMO’s hier in Vlaanderen kijken naar die uitdaging.

Hoe ze daarmee omgaan? Het is meer dan, wij moeten vermijden dat we negatieve impact hebben.

Ze beginnen ook na te denken, hoe kunnen wij vanuit de producten, de diensten die we verkopen positieve impact hebben?

Bijdragen aan en oplossen van die grote, complexe problemen die er zijn.

Dat is iets dat er vroeger niet was, dus ik ben voorzichtig optimistisch en ik hoop dat we erin slagen door meer en nog beter samen te werken.

Ook bedrijven onderling overigens op sectorniveau bijvoorbeeld. Maar ook bedrijven en NGO’s f bedrijven en sociale ondernemers.

Die problemen die er zijn nog sneller en nog beter op te lossen.

Ewald, voor jou dezelfde vraag maar dan een beetje anders.

Sustainability, opleidingen zijn er om te blijven?.

Ja en ik hoop dat het kan invoeren naar een soort volgend niveau. Dat het niet meer gaat over mensen bewust maken van wat er effectief al is.

Want er heel veel van die zaken die we bespreken die bestaan al een hele tijd maar wat is nu het volgende niveau? Hoe gaan we nu effectief dat gaan implementeren? Hoe gaan we nu effectief, zoals Michel zei, niet enkel onze footprint gaan reduceren, maar ook die handprint gaan geven en effectieve positieve waarde gaan creëren en meer zaken helpen oplossen?

Want dat is waar bedrijven typisch ook bekend voor zijn, over hun innovatieve manier om zaken op te lossen

En daar niet enkel een soort financiële waarde mee genereren, maar een soort actuele waarde die veel breder gaat dan het financiële verdienmodel. Want dat is maar een heel beperkte manier om naar waarde te kijken.

Ja, Dat is een mooi punt. Het is natuurlijk een complex punt. Finaal kijken de meeste bedrijven denk ik vooral naar de top en de Bottom line, maar met heel die ESG en duurzaamheids, evolutie en revolutie die er plaats vindt.

Merk je ook dat inderdaad bedrijven op een andere manier naar die waarde beginnen, kijken en dat proberen uit te drukken in alternatieve termen.

Of dat nu kwalitatief is dan wel kwantitatief, zelfs soms monetair. We kunnen dat voor een aantal dingen. En dat is ook wel belangrijk hè? Want daar denk ik, moeten we ook evolueren.

Maar ook daar zijn bedrijven mee bezig. Zijn we er al? Nee, absoluut niet. Maar dat gaat ook een aantal jaren nodig hebben om zich dat eigen te maken.

Om daar ook een beetje een geharmoniseerde manier of een standaard in te vinden, Maar dat gaat wel komen. Ik ben daar zeker van dat we binnen 10, 15, 20 jaar een in een situatie zitten waar het niet alleen over de financiële boeken gaat en de financiële resultaten, maar ook veel meer gekeken wordt het ESG-resultaat. Wat is de impact die we als bedrijf genereren? Dus voor mij is dat de toekomst waar we moeten naartoe werken.

Mooi, mag ik jullie bedanken voor jullie tijd.

Heel graag gedaan.

Fijn dat je naar deze aflevering van Leadership Talks luisterde. Wil je meer informatie over een op maat gemaakt ontwikkelingstraject van AMS? Surf dan zeker naar antwerpmanagementschool.be/connect. Tot snel!