🪽 Κριτική από τη Γεωργία Αγγελή – Storyteller of Light

🌹 🇬🇷 Για όσους θέλουν να κρατήσουν αναμμένη τη φλόγα αυτών των παραγωγών, υπάρχει μια μυστική πύλη:

👉 https://angeligeorgiastoryteller.gr/support

📚 Metabook: https://metabook.gr/angel67

✍ Angeli Georgia – Storyteller of Light ✍

________________________________________

🇬🇧 For those who wish to keep the flame of these creations alive, there is a secret gateway:

👉 https://angeligeorgiastoryteller.gr/support

📚 Metabook: https://metabook.gr/angel67

✍ Angeli Georgia – Storyteller of Light ✍

Στον γαλλικό τίτλο La Folle de Chaillot κρύβεται μια μορφή που συνδυάζει την ποίηση και τη διαμαρτυρία. Η «Τρελή του Σαγιό», η Ωρελί, δεν είναι απλώς μια εκκεντρική ηλικιωμένη γυναίκα· είναι η ψυχή του Παρισιού, το άρωμα του παλιού κόσμου που αντιστέκεται στην απληστία του καινούργιου. Ο τίτλος στα αγγλικά, The Madwoman of Chaillot, ηχεί σαν μπαλάντα για μια εποχή που ξεψυχά — κι η ίδια, με τον τρόπο της, γίνεται η τελευταία ποιήτρια της λογικής μέσα στην τρέλα του 20ού αιώνα.

🎭 Υπόθεση – Η ουσία μιας τρέλας με νόημα

Στο Παρίσι του Σαγιό, μια γειτονιά που μυρίζει καφέ, παλιά γραμματόσημα και αθωότητα, μια παρέα επιχειρηματιών σχεδιάζει να καταστρέψει τη γη κάτω από την πόλη, για να αντλήσει το υποτιθέμενο πετρέλαιο που κρύβεται στα έγκατα της.

Η Ωρελί, «τρελή» στα μάτια των λογικών, ανακαλύπτει το σχέδιό τους και αποφασίζει να υπερασπιστεί την ομορφιά και την απλότητα της ζωής. Συγκεντρώνει γύρω της όλους τους «τρελούς» και τους «άχρηστους» της κοινωνίας — ανθρακωρύχους, ζητιάνους, ποιητές, παιδιά και όλοι μαζί στήνουν μια παγίδα γεμάτη θεατρικότητα, ποίηση και φαντασία.

Ο τελικός θρίαμβος δεν είναι αιματηρός. Οι «κακοί» βυθίζονται κυριολεκτικά και μεταφορικά στην απληστία τους. Ο κόσμος των «λογικών» αφανίζεται, κι ο κόσμος των «τρελών» επιβιώνει. Ο Ζιρωντού στήνει έτσι μια αλληγορία για τη σύγκρουση ανάμεσα στον άνθρωπο της καρδιάς και τον άνθρωπο του χρήματος.

👒 Χαρακτήρες και Σκιαγράφηση

• Ωρελί – Η “τρελή” του τίτλου, ντυμένη με φτερά, δαντέλες και μνήμες μιας άλλης εποχής. Ένας χαρακτήρας βαθιά ποιητικός, μια μυστική προφήτισσα που βλέπει την παραφροσύνη του κόσμου μέσα από τον καθρέφτη της δικής της. Δεν μισεί· αγαπά με υπερβολή.

• Οι Επιχειρηματίες – Μορφές άπληστες, σχεδόν γελοίες. Συμβολίζουν το Κακό που φορά κοστούμι και μιλά με οικονομικούς όρους. Είναι η προσωποποίηση της κερδοσκοπικής παράνοιας.

• Οι Φίλοι της Ωρελί – Ζητιάνοι, πλανόδιοι, ποιητές. Ο καθένας κουβαλά τη δική του μοναξιά. Είναι οι «περιθωριακοί» που βλέπουν πιο καθαρά, γιατί δεν έχουν τίποτα να χάσουν.

• Ο Νέος και η Νεαρή Κοπέλα – Μια νότα ρομαντισμού, σύμβολο ελπίδας πως ο κόσμος μπορεί να ξαναγεννηθεί όταν τολμήσει να αγαπήσει.

Κάθε φιγούρα είναι μια ψυχή του Παρισιού — άλλοτε γήινη, άλλοτε ονειρική, μα πάντα βαθιά ανθρώπινη.

🕰️ Το Υπόβαθρο της Εποχής – Ιστορική Στιγμή

Το έργο γράφεται το 1943, εν μέσω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Ζιρωντού, που ζει ήδη τον τρόμο της Κατοχής, δεν μπορεί να ανεβάσει το έργο του τότε. Πρωτοπαρουσιάζεται το 1945, λίγο μετά την απελευθέρωση, σε σκηνοθεσία του Λουί Ζουβέ. Η στιγμή είναι συγκλονιστική: η Γαλλία έχει επιζήσει της Κατοχής, μα κουβαλά το τραύμα της συνεργασίας, της προδοσίας, της απληστίας.

Η Ωρελί, με τον δικό της φανταστικό τρόπο, γίνεται φωνή της Αντίστασης. Λέει “όχι” στην εκμετάλλευση, “όχι” στο χρήμα, “όχι” στην τυφλή εξουσία. Στο Παρίσι της αναγέννησης, το έργο λειτουργεί σαν καθαρτήριο: μια παραβολή για το καλό και το κακό, για τη λογική και την τρέλα.

Στην Ελλάδα, η “Τρελή του Σαγιό” πρωτοπαρουσιάζεται ως ραδιοφωνικό έργο το 1954, σε σκηνοθεσία του Μήτσου Λυγίζου.

Ακούγονται οι θρυλικές φωνές των Κυβέλη, Μιράντας, Μαρίας Αλκαίου, Παντελή Ζερβού, Λυκούργου Καλλέργη, Βάσως Μεταξά, Ρίτας Μυράτ, Διονύση Παπαγιαννόπουλου, Χρήστου Τσαγανέα, Γκίκα Μπινιάρη, Κώστα Παππά και Γιώργου Λευτεριώτη.

Μια σύμπραξη που άφησε εποχή, καθώς το ηχητικό έργο έφερε στο ραδιόφωνο το Παρίσι της ποίησης.

Το Εθνικό Θέατρο την ανέβασε ξανά το 2013-2014, θυμίζοντας πως η τρέλα της Ωρελί είναι διαχρονική.

🌍 Ο Jean Giraudoux – Ο διπλωμάτης της ποίησης

Ο Ζαν Ζιρωντού (Jean Giraudoux) (1882-1944) υπήρξε διπλωμάτης, πολεμικός ανταποκριτής και θεατρικός συγγραφέας. Με μια γλώσσα γεμάτη κομψότητα και ειρωνεία, ύφαινε έργα που βρίσκονταν ανάμεσα στο πραγματικό και το ονειρικό. Ανήκει στη μεγάλη γαλλική παράδοση που συνδέει τον λόγο με τη μουσική του νου: από τον Ρακίνα έως τον Κοκτώ.

Έργα του όπως Ηλέκτρα, Ο πόλεμος της Τροίας δεν θα γίνει, και Η Τρελή του Σαγιό υψώνουν τη λογοτεχνία σε ποιητικό θέατρο. Ο Ζιρωντού δεν έγραψε για να διδάξει· έγραψε για να θυμίσει στον άνθρωπο πως χωρίς όνειρο, ο πολιτισμός σαπίζει.

💫 Τι Αποκομίζει ο Θεατής

Ο θεατής φεύγει με καρδιά γεμάτη. Το έργο δεν τον κρίνει· τον ξυπνά. Η Ωρελί είναι καθρέφτης του καθενός μας — της εσωτερικής μας “τρέλας” που πιστεύει ακόμη στο καλό.

Από τη μια, υπάρχει η ειρωνεία της εποχής: οι άνθρωποι που νομίζουν πως κυβερνούν τον κόσμο, ενώ καταστρέφουν τον ίδιο τους τον εαυτό. Από την άλλη, η βαθιά, παιδική πίστη ότι το φως μπορεί να νικήσει το σκοτάδι.

Ο θεατής, βγαίνοντας από την παράσταση, αισθάνεται πως η πραγματική τρέλα δεν είναι της Ωρελί, αλλά της κοινωνίας που ξεχνά να αγαπά.

🌹 Προσωπική Ματιά – 🪽 Γεωργία Αγγελή 🎭

Η Ωρελί με συγκλόνισε. Δεν είναι μια “τρελή”, είναι μια γυναίκα που αρνήθηκε να συμβιβαστεί. Είναι όλες οι γυναίκες που φέρουν μέσα τους το άρωμα της ανθρωπιάς, της φαντασίας, της παιδικότητας.

Όσο περισσότερο την ακούω, τόσο σκέφτομαι πως ίσως πρέπει να γίνουμε κι εμείς λίγο “τρελοί του Σαγιό”. Να υπερασπιστούμε την ποίηση, το βλέμμα του παιδιού, τη μυρωδιά του καφέ σ’ ένα παλιό Παρίσι που δεν υπάρχει πια.

Η φωνή της Κυβέλη στην ηχογράφηση του 1954 δεν υποδύεται· ευλογεί. Ο ήχος είναι νοσταλγία, ο λόγος προσευχή. Και μέσα από αυτή την τρέλα, βρίσκουμε τη λογική που μας λείπει.

________________________________________

❓ Ερώτηση προς το Κοινό

Αγαπημένοι μου ακροατές, αν η «τρέλα» της Ωρελί ήταν η μόνη μορφή λογικής που μας απέμεινε, θα την αγκαλιάζατε ή θα την πολεμούσατε;

Πιστεύετε πως ο κόσμος χρειάζεται περισσότερους «τρελούς» με καθαρή ψυχή;

🌙 Επίλογος

«Η Τρελή του Σαγιό» είναι ύμνος στην ελευθερία της ψυχής. Ένα παραμύθι για ενήλικες, που θυμίζει πως το φως επιμένει, ακόμη και μέσα στο σκοτάδι των κυνικών.

Ο Ζιρωντού μάς χαρίζει μια ηρωίδα που νικά χωρίς να σκοτώνει, που αντιστέκεται χωρίς να κραυγάζει.

Και ίσως, στο τέλος, η “τρέλα” της να είναι το μόνο που μπορεί να μας σώσει.

Με αγάπη και θαυμασμό,

🎭 Γεωργία Αγγελή 🪽 Storyteller of Light